داروهایی که نباید بطور روتین در درمان سرپایی کووید-19 تجویز شود:
داروهای ضد انعقاد
انواع آنتی بیوتیک هاازجمله آزیترومایسین
خاطر نشان می شود آزیترومایسین هیچگونه اثر ضد ویروسی ثابت شده ای ندارد وبا توجه به احتمال بروز
مقاومت های میکروبی به دلیل مصرف بی رویه آن، توصیه می شود درصوت فقدان شک قوی از ابتلای همزمان عفونت های باکتریال از تجویز آن اکیداً خودداری شود.
انواع استروئیدها
ترکیبات (PPI (inhibitors Pump Proton نظیر امپرازول و پنتوپرازول
انواع داروهای ناشناخته گیاهی
انواع فرآورده های با ادعای تقویتی
| نکات کلیدی تجویز و پایش درمان سرپایی |
- در انتخاب کلروکین از کلروکین فسفات و یا هیدروکسی کلروکین سولفات می توان استفاده نمود.
- قرص هیدروکسی کلروکین همراه غذا تجویز شود. قرص دارای پوشش نازک (FC )است. توصیه شده قرص دارای پوشش شکسته یا خرد نشود. پوشش این دارو برای محافظ در برابر شرایط محیطی است.
- با بررسی تعادل ایمنی-خطر هیدروکسی کلروکین/کلروکین در بیماران کووید-19 به نظر می رسد بتوان موارد
زیر را در خصوص درمان این بیماران در حال حاضر پیشنهاد کرد:
- ارزیابی سطح آنزیم G6PD برای تجویز کلروکین تنها در بیماران با سابقه شفاف همولیز توصیه می شود و به صورت روتین در همه بیماران یا در بیمارانی که تاریخچه مبهم از کمبود آنزیم G6PD می دهند، پیشنهاد نمی شود.
- به تداخل دارویی هیدروکسی کلروکین با سایر داروها دقت شود. خطر prolongation interval QT و بروز آریتمی وجود دارد. به وجود بیماری قلبی زمینه ای، تاکی کاردی و مصرف سایر داروها دقت شود.
میوکاردیت و تاکی کاردی در درصدی از بیماران بدحال وجود دارد. بیماران نیازمند بستری در بخشهای
ویژه ممکن است نیازمند دریافت آنتی بیوتیک بخاطر پنومونی باکتریال همراه نیز باشند. خاطر نشان می شود که استفاده از فلوروکینولونها بخصوص لوفلوکساسین خطر آریتمی را افزایش می دهد. لذا به دریافت سایر داروهایی که این عارضه را تشدید می کنند همانند متادون، اندانسترون، متوکلوپرامید، آزیترومایسین، کوئتیاپین و … دقت شود. اصلاح اختلال الکترولیتی در پیشگیری از بروز آریتمی بسیار مهم می باشد.
نگهداری سطح سرمی منیزیم در حدود 3 میلی گرم در دسی لیتر و پتاسیم در حدود 4 میل اکی والان در لیتر توصیه می شود.
- در این افراد پس از ثبت ECG پایه, اندازه گیری روزانه فاصله QT و فاصله PR از روی استریپ لید
II توصیه می شود.
- در موارد زیر تجویز کلروکین توصیه نمی شود:
- به مبتال بیماران Congenital long QT syndrome
- فاصله QT پایه بیشتر/مساوی ms 550
- رخداد بلوک درجه دو یا بیشتر در حین درمان
- بیمارانی که در طول درمان حداقل 60ms افزایش در فاصله QTc پیدا کنند
- افت سطح سرمی منیزیم به کمتر از 2 میلی گرم در دسی لیتر و پتاسیم در حدود 4 میلی اکی والان در لیتر. پس از اصلاح پتاسیم و منیزیوم به سطوح بالاتر از موارد ذکر شده امکان شروع این داروها وجود دارد.
عوارض دارویی و نحوه برخورد با آنها
در مصرف داروها ممکن است عوارض زیر ایجاد شود که توجه به آنها بسیار ضروری می باشد.
شکایت اول: تهوع و استفراغ
برخی از بیماران ممکن است دچار تهوع و با شیوع کمتر استفراغ می شوند. اقدامات پیشگیری کننده که می تواند کمک کننده باشد به قرار زیر است:
- تجویز 5 تا 10 میلی لیتر شربت دیفن هیدرامین یا یک قرص دیمن هیدرینات نیم ساعت قبل از مصرف داروها
- عدم تجویز اندانسترون یا متوکلوپرامید در این بیماران
شکایت دوم: درد
برای کنترل درد اولین انتخاب استفاده از استامینوفن و یا NSAIDs می باشد. برای استفاده از مخدرها یا داروهای جایگزین در افراد با سابقه مصرف مواد مخدر به ضمیمه شماره 9 این راهنما تحت عنوان ” مدیریت علایم عدم دسترسی به مواد در بیماران بستری با سابقه سوء مصرف مواد ” مراجعه نمائید
شکایت سوم: اضطراب و بی قراری
در صورت نیاز به تجویز آرام بخش تا جای ممکن از تجویز هالوپریدول و کوئتیاپین بصورت روتین در این بیماران اجتناب شود (خطر تداخالت دارویی و آریتمی قلبی). به عنوان آرام بخش می توان از شربت دیف هیدرامین 10 میلی لیتر خوراکی، سه بار در روز و یا قرص کلردیازپوکسید 5 تا 10 میلی گرم دو تا سه بار در روز استفاده نمود.
شکایت چهارم: تهوع و استفراغ مقاوم
در بیماران با تهوع و استفراغ شدید که امکان دریافت خوراکی دارو وجود ندارد، آمپول پرومتازین 25 میلی گرم عضلانی )در صورت عدم اختالل انعقادی و ترمبوسیتوپنی( بصورت تجویز در زمان های مورد نیاز با فاصله 6 تا 8 ساعت قابل تجویز است. بعد از بهبود عالیم و تحمل خوراکی سریعا به قرص پرومتازین با همین دوز تبدیل شود. بطور کلی تجویز وریدی پرومتازین به علت pH اسیدی توصیه نمی شود چرا که ترکیبی ست که بسیار محرک عروق بوده و خطر ترمبوفلبیت وجود دارد. فورموالسیون ایرانی هم با خارجی متفاوت نیست.
اگرچه بر روی شکل تزریقی ایرانی تزریق وریدی ذکر نشده است. در صورت ضرورت و عدم پاسخ و یا منع مصرف راه خوراکی و یا عضالنی، جهت تزریق وریدی رقیق سازی در 50 تا 100 میلی لیتر نرمال سالین انفوزیون در عرض 15 تا 30 دقیقه توصیه می شود.
